PİSİDİA ANTİOKHEİA: TARİHLE İNANCIN BULUŞMA NOKTASI 40 BİN ZİYARETÇİYİ AĞIRLADI

Pisidia Antiokheia Antik Kenti, Isparta’nın Yalvaç ilçesinde yer alan ve tarih boyunca hem pagan hem de Hristiyan dünyası için önemli bir merkez olmuştur. MÖ 285 yılında Seleukos Krallığı tarafından kurulan kent, adını Kral Antiokhos’tan almış ve Roma İmparatorluk Dönemi’nde koloni başkenti olarak stratejik önem taşımıştır. 

MS 46 yılında Hristiyanlık için kritik bir ziyaret gerçekleştirerek Aziz Pavlus ve Havari Barnabas, kentte ilk Hristiyan vaazlarından birini vermiştir. Bu nedenle, Pisidia Antiokheia, Hristiyan dünyasında “Havarilerin Mektupları”nda adı geçen kutsal bir şehir olarak anılmaktadır. İlk arkeolojik kazılar 1908’de Ramsay tarafından başlatılmış, 1924-1927 yıllarında ise Michigan Üniversitesi tarafından bilimsel kazılar gerçekleştirilmiştir. 1980'lerden itibaren ise Yalvaç Müze Müdürlüğü liderliğinde kurtarma kazıları sürdürülmüş ve 2008’den bu yana Süleyman Demirel Üniversitesi iş birliğiyle kapsamlı bir şekilde devam etmektedir.

Antik kent, Hippodamik plana göre tasarlanmış olup, Doğu-Batı Caddesi (Decumanus Maximus), Kuzey-Güney Caddesi (Cardo Maximus), tiyatro, Augustus Tapınağı, Nympheum, su kemerleri gibi Roma dönemine ait yapılar ile Hristiyanlık dönemine ait dört kiliseyi barındırmaktadır. Özellikle St. Paul Kilisesi, Hristiyan turistlerin ilgisini çekerek yılda 40 bine yakın ziyaretçi ağırlamaktadır.

Kentte bulunan Men Tapınağı, Pagan dönemi hacıları için önemli bir merkezdi. Tapınağın çevresi, hilal ve tapınak motifleriyle süslü adak stelleriyle donatılmıştır. MS 4. yüzyılda yıkılan tapınak, taşlarıyla inşa edilen kiliselerle tarihin farklı inanç dönemlerini bir arada sunmaktadır. Ayrıca, falcıların ve büyücülerin tanrıçası Hekate’ye adanmış bir tapınak da bu bölgede bulunmaktadır.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Özhanlı liderliğinde sürdürülen çalışmalarla tapınak ve çevresindeki kutsal yapılar ortaya çıkarılmış, 750’ye yakın yapı tespit edilmiştir. “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında alandaki stadyumun kazı ve restorasyon çalışmaları devam etmekte olup, kazılar tamamlandığında bölge önemli bir ören yeri haline gelerek turizm açısından büyük bir potansiyel barındıracaktır.